vrijdag 29 juli 2011

Noch ein Weinchen...

Een paar weken geleden bezocht ik de film PINA van Wim Wenders over het leven en werk van Pina Bausch. Mijn god wat een film (overigens mijn eerste 3d film). Ik was altijd al een groot bewonderaarster van Pina. In de jaren 80 beleefde ik de eerste voorstellingen van haar in Carré, tijdens het Holland Festival. Café Muller hakte erin als een bijl.
Nog nooit had ik zoiets gezien. Ik huilde bijna de hele voorstelling. Zoveel schoonheid, zoveel bezetenheid had ik nog nooit gezien. Dit oversteeg dans, theater, beeldende kunst en was gewoon Hogere Kunst.
Ik zag de Sacre du Printemps (pure passie), maar ook Kontakthof (humor en erotiek) en ook Walzer (waanzinnig, absurdistisch en wonderschoon). Ik geloof dat het allemaal in Carré was. Later gingen we naar Wuppertal en zagen we Nelken (dansen tussen de anjers, mannelijke dansers in vrouwenjurken).
Pina Bausch veranderde mijn blik op de wereld, op kunst en op creativiteit. Ik wist niet dat zoiets mogelijk was.


Ga allemaal naar PINA. Waarom? Omdat het over bezieling gaat en pure inspiratie. En ook over hoe creatieve processen van alles van je vragen. Open mind, open hart, maar vaak ook keihard werken, oefenen, dansjes, loopjes, experimenteren tot je een ons weegt (en dat woog Pina zo'n beetje, vlak voor haar dood).
Het gaat over het leven en dood. Over de wereld vernieuwen en verrijken. Over balanceren tussen het grote alles en het grote niets. Over overgave en toewijding.

In Walzer zit een scène die nog steeds in mijn geheugen gegrift staat. Tegen de linkerpilaar van het podium in Carré, stond een danseres op haar hoofd. Ze wilde daar niet weg en zei met regelmaat:


Noch ein Weinchen und noch nicht nach Hause. 


Ik heb deze scène alleen in een andere variant teruggezien: een danseres wordt met tape tegen een pilaar bevestigd. (zie afbeelding)

De quote gebruiken wij hier in huis overigens nog steeds als we het erg naar ons zin hebben.

maandag 18 juli 2011

Roeping

Gisteren wilde ik - om weer opgeruimd en fris aan het schrijven te slaan - de stapels boeken op mijn bureau opruimen. (Wat een puinhoop kan je er van maken!) Ik begon met de boeken te ordenen en ze op hun plek terug te zetten in de boekenkast. Omdat ik merkte dat mijn boekenkast te vol was, haalde ik een lege wijndoos en smeet die vol met boeken die ik weg wilde doen.

Toen viel mijn oog op een boek van James Hillman, leerling van Jung en auteur van De Code van de Ziel. Ik opende het boek en zag dat ik daar ooit, jaren geldeden, driftig in onderstreept had. De kantlijn stond vol met uitroeptekens. Kennelijk had ik iets gevonden.
Dus pakte ik het boek, ging er even voor zitten en las over de zogenaamde de Eikenvrucht theorie.

De Eikenvrucht theorie gaat ervan uit dat iedereen een unieke identiteit in zich draagt, die erom vraagt geleefd te worden. Je zou kunnen spreken van een aangeboren beeld van je levenslot. Je persoonlijkheid is geen proces of ontwikkeling, je bent dat wezenlijke beeld. Dat beeld, inclusief al je talenten en vermogens en eigenschappen, is compleet aanwezig. Altijd, nu, morgen, gisteren.

Deze gedachte is gebaseerd op een oud idee. Plato zei al: ieder individu betreedt het wereldtoneel als een geroepene. Plato schreef dat in de Mythe van Er in zijn bekendste werk De Staat (Politeia).

Voor je geboren wordt kiest je ziel een beeld waarnaar geleefd gaat worden, een soort plotstructuur. Ook krijg je een daimon. Dit is je roeping, je metgezel en deze begeleidt je op je levensweg. Dat is nodig want zodra je geboren wordt ben je het beeld/de plot vergeten. Je daimon is de drager van je lot en zal je af en toe helpen herinneren wat je te doen staat, welke vermogens je kan aanspreken.

Er zijn in de loop van de tijd vele termen voor 'roeping' bedacht. De Romeinen noemden het genius, de Grieken je daimon, de Christenen je beschermengel, de oude Egyptenaren Ka, voor anderen is het Vrouwe Fortuna en voor volken die het sjamanisme beoefenen is het je geest, je adem-ziel. Voor anderen is het je bron of je Hogere Zelf. Maakt niet uit hoe je het noemt. Al noem je het Mickey Mouse, Het is iets wat je af en toe een zetje geeft in de juiste richting. Het herinnert je eraan wat je graag doet, waar je hart van open gaat, wat bij je past en waar je energie van krijgt.

De Eikenvrucht theorie nodigt je uit op een bepaalde manier naar je leven en je levensloop te kijken. Kijk eens naar je kindertijd om de eerste tekenen van de daimon in actie op te vangen. Wat is jouw roeping? Kun je je leven ermee in overeenstemming brengen?  En kun je heel nuchter beseffen dat bad luck, crises en drama gewoon bij het beeld horen wat je hebt gekozen?

Welke toevalligheden, impulsen in jouw leven gaven je een indruk van je roeping?

Een roeping kan worden uitgesteld, vermeden en met tussenpozen gemist of je volledig in beslag nemen. Maar hoe dan ook, uiteindelijk zal ze te voorschijn komen. Ze is veeleisend en wijkt niet.

Was het mijn daimon die me ertoe aanzetten de boeken op te ruimen en mij het boek van Hillman in handen te drukken? Het sluit namelijk allemaal naadloos aan bij het boek wat ik schrijf (de Held in je eigen verhaal).

Het creatieproces verloopt op mysterieuze wijze. Soms schrijf ik een dag achterelkaar waarbij het lijkt of de woorden en de zinnen en de betekenissen zo vanuit een onzichtbare bron via mijn vingers via het toetsenbord op het scherm verschijnen en mijzelf verrassen. Anderen keren is het ploeteren en herschrijven en soms gebeurt er iets schijnbaar toevalligs.

Dan is waarschijnlijk mijn daimon aan het werk.